استان هرمزگان با ۱۴ جزیره کوچک و بزرگ، یکی از گنجینه‌های طبیعی و تاریخی ایران است که در کمتر جایی از آن به اندازه‌ای که شایسته است، شناخته و معرفی شده باشد. در میان این جزایر، جزیره لارک همچون نگینی بکر، در سایه نام‌های آشناتر همچون قشم، هرمز و کیش پنهان مانده است؛ جزیره‌ای با چشم‌اندازهای حیرت‌انگیز، تاریخ کهن، فرهنگ بومی و حیات‌وحش منحصربه‌فرد.

لارک کجاست؟

جزیره لارک با حدود ۴۹ کیلومتر مربع وسعت، چهارمین جزیره بزرگ ایران به شمار می‌رود که در موقعیتی راهبردی در جنوب‌شرق جزیره قشم و جنوب‌غرب جزیره هرمز واقع شده است. فاصله آن با قشم ۱۶ کیلومتر، با بندرعباس ۳۱ کیلومتر و با جزیره هرمز ۴۲ کیلومتر است.

این جزیره کوهستانی، با قله‌هایی رنگارنگ، گنبدهای نمکی، پستی و بلندی‌های طبیعی و ساحل‌های صخره‌ای و شنی، منظره‌ای متفاوت از بیشتر جزایر جنوبی کشور ارائه می‌دهد. بلندترین نقطه جزیره حدود ۱۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و ترکیبی از سنگ‌های نمک، ژیپس، مارن و رس، چهره‌ای متفاوت و تماشایی به آن بخشیده است.

طبیعتی مسحورکننده، از رودخانه نمکی تا کهکشان دریایی

لارک در مقایسه با جزایر دیگر هرمزگان، چهره‌ای آرام و طبیعی‌تر دارد. پوشش کم‌ارتفاع گیاهی، درختچه‌های کنار و نخل‌های پراکنده، فضایی ساکت و شاعرانه به وجود آورده‌اند. اما زیبایی خیره‌کننده آن تنها به سطح زمین محدود نمی‌شود.

شب‌های لارک، با پدیده شگفت‌انگیز فیتوپلانکتون‌های درخشان رنگ تازه‌ای می‌گیرد. این موجودات میکروسکوپی، هنگام برخورد با امواج یا گام‌های رهگذران، درخششی آبی‌رنگ بر سطح آب پدید می‌آورند که همچون کهکشان ستارگان، بستر دریا را روشن می‌کند. این پدیده، که یکی از جاذبه‌های خاص جزیره است، فرصت طلایی برای عکاسان و علاقه‌مندان به تجربه‌های خاص طبیعت فراهم می‌آورد.

در شمال جزیره نیز رودخانه نمکی با بلورهای براق و اشکال طبیعی عجیب، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای گردشگران و مستندسازان رقم می‌زند. این خشک‌رود، همچون نوار نقره‌ای در بستر خاک سرخ، تابلویی زنده و تماشایی پدید آورده است.

پناهگاه جانوران کمیاب

جزیره لارک میزبان حیات‌وحش متنوعی است. در خشکی، آهوی جبیر، خرگوش، جوجه‌تیغی، بزهای کوهی و پرندگانی چون فلامینگو، مرغ ماهی‌خوار، شاهین و عقاب در آزادی کامل زندگی می‌کنند. این تنوع زیستی، نشانگر آرامش و دوری جزیره از مداخلات شدید انسانی است.

سواحل جزیره، مأوای لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی هستند؛ گونه‌ای کمیاب و در حال انقراض که هر سال در فصل تخم‌گذاری (اسفند تا مرداد) به این نواحی می‌آیند. حضور این لاک‌پشت‌ها، به‌ویژه در «ساحل لاک‌پشت‌ها»، جلوه‌ای دیگر از ارزش‌های بوم‌شناختی لارک است.

در آب‌های اطراف جزیره، گونه‌های مختلف ماهی همچون چمن، هامور، مقوا، سرخو، سنگسر، و نیز صدف‌ها، مرجان‌ها، کوسه، لاک‌پشت دریایی، انواع حلزون و خرچنگ دیده می‌شود. این منطقه یکی از نقاط مستعد غواصی و تورهای زیرآبی است.

میراثی از استعمار و فرهنگ بومی

قلعه پرتغالی‌ها در شمال جزیره، یکی از نشانه‌های حضور استعماری پرتغالی‌ها در قرون گذشته است. این دژ کهن با معماری چهارضلعی، برج‌های دیده‌بانی، طاق‌های قوسی‌شکل و سازه‌های سنگ مرجانی و ساروجی، هنوز نیز بخشی از هیبت خود را حفظ کرده است.

در نزدیکی آن، مسجد لارک و گورستان قدیمی قرار دارند. در گورستان، رسم خاص مردم لارک توجه را جلب می‌کند؛ آن‌ها برای هر قبر، آتشدان کوچکی تعبیه کرده‌اند که در آن اسپند، عود و کندر سوزانده می‌شود؛ رسمی که آمیخته‌ای از آیین‌های معنوی و فرهنگ بومی است.

فانوس دریایی لارک نیز در شمال جزیره، با رنگ‌آمیزی سرخ و سفید خود، به‌عنوان نماد دریایی و راهنمای سنتی دریانوردان، یکی از دیدنی‌های این منطقه است.

مردم جزیره؛ از دل کوه تا کنار دریا

سکونتگاه‌های جزیره لارک شامل دو روستا با نام‌های «لارک شهری» و «لارک کوهی» است. ساکنان لارک کوهی تا اواخر دهه ۱۳۴۰ در دل کوه‌ها با معماری سنگی و طبیعی زندگی می‌کردند و آب را از چاه و آب‌انبارها تأمین می کردند.

با احداث خانه‌هایی در نزدیکی ساحل به دستور استاندار وقت، اهالی از ارتفاعات به ساحل کوچ کردند. امروزه بیشتر ساکنان به لارک شهری، عمان و امارات مهاجرت کرده‌اند. سکونتگاه‌های قدیمی، امروز خاطره‌ای از یک سبک زندگی فراموش‌شده‌اند.

جزیره لارک، تابلویی زنده از طبیعت، تاریخ و فرهنگ جنوب ایران است؛ جایی که سکوت کوه‌ها، آبی دریا، درخشش پلانکتون‌ها و قدمت سنگ‌های قلعه پرتغالی‌ها در کنار هم، روایتی فراموش‌شده را زمزمه می‌کنند. این جزیره، با همه سادگی و آرامشش، ظرفیت آن را دارد که به یکی از مقاصد شاخص گردشگری پایدار در ایران تبدیل شود.

در زمانه‌ای که بسیاری در جستجوی مقصدی آرام، بکر و متفاوت هستند، لارک آماده است تا با آغوشی گشوده، مهمان طبیعت‌دوستان، پژوهشگران و گردشگران باشد. کافی‌ست نگاه‌ها دوباره به این جزیره آرام در دل خلیج فارس دوخته شود.